Zamanda yolculuk paradokslar yani çelişkilerle doludur. Bu çelişkiler nelerdir? Zaman yolculuğu konusuna farklı bakış açıları
Zamanda yolculuk paradoksları nelerdir? Zaman yolculuğu yapmanın bazen bedelleri (paradokslar) vardır. Konumuz zamanda yolculuk paradoksu ve çeşitleri. Paradoks yani çelişki dolu bir yolculuğu göze alarak zamanda yolculuğa çıkacağız şimdi. Ne bekliyorsun hadi zaman makinesi çalışıyor, bizi beklemez. Aslında paradoksların hepsinin bir çözümü var. Sadece biraz daha iyi düşünmek ve çözümler üretmek gerekiyor. Yine matematikte, astronomide, fizikte de paradokslar vardır.
Zamanda yolculuk yaptığınızı düşünün. Zamanda geriye gittiniz her şey farklı, yaşam daha sade belki de daha da eğlenceli olacak. Fakat zamanda yolculuğunuzu yapıp geri döndünüz. “Oh be ne yolculuktu” deyip bir fincan bol sütlü kahve içmeye karar verdiniz. Fakat bazı şeylerin ters gittiğini fark ettiniz çünkü dünyada kahve diye bir şey yok… Acaba ne oldu da kahve dünya üzerinden silindi gitti?
Paradoks Nedir? Zamanda Yolculuk Paradoksları
Şimdi en çok bilinen, bilim zamanda yolculuk konulu kurgu romanlarına konu olan, bilim kurgu filmler ve diizlerde senaristlerin en çok sevdiği zaman yolcusunun başına gelecek paradıokslara kısaca bakalım. Einstein, uzay ve zamanı birbirine bağladı. Aslında 3D uzayın içinde bir de zaman boyutu vardır. Fakat 4. boyut zaman gizemini koruyor. Kütle çekimi, ışık hızı, evrenin dokusundaki dalgalanmalarla zaman da görece olarak değişiyor. Şimdi en ünlü zamanda yolculuk paradoksu olan büyükbaba paradoksu ile başlayalım.
Büyükbaba (Dede) Paradoksu
En çok bilinen ve hakkında en fazla yazılanzamanda yolculuk paradoksu tabii ki büyükbaba paradoksudur. Zamanda yolculuk yapıp büyükbabanızı öldürürseniz acaba ne olurdu? Tabii ki önce kim neden büyükbabasını öldürmek ister ki değil mi? Neyse diyelim ki tabancanızı yanınıza aldınız siz daha doğmadan öncesinde büyükbabanız olacak kişinin gençlik zamanlarına gidip tetiği çektiniz… Hawking’e göre hiçbir şey olmaz, daha doğrusu kronoloji koruma yasasına göre bir aksilik çıkar ve asla büyükbabanızı öldüremezsiniz. Diğeri de paralel bir gerçekliğe yolculuk yapmış olursunuz tetiği çekip öldürdüğünüz kişi eş değer yaşamlardaki başka birinin büyükbabasıdır. Kendi zaman çizginize döndüğünüzde büyükbabanız size “neredesin sen kerata” diyebilir.
İkiz paradoksu
Yine meşhur bir zamanda yolculuk paradoks vardır o da ikizler paradoksu. Işık hızına yakın hızlarda yolculuk ederseniz zaman yavaşlar. Ya da kütle çekimi etkisi arttıkça da zaman yavaşlar. Bu şekilde zamanda geçmişe değil de geleceğe tek yönlü olarak gidilebilir. Şimdi ikizlerden biri uzay mekiğine bindi ve ışık hızında uzayda bir tur attı ve geri döndü. Geri döndüğünde dünyada onlarca yıl geçmiş olduğunu fark etti. İkizi ise yaşlanmıştı. Bu nasıl olabilirdi? Zaman göreceli bir kavramdı. İkizlerden birinin 30 dakikası diğerinin 30 yılına eşitti. Zaman genişlemesi olarak adlandırılan bu durumda ivmenin artması zaman üzerinde ve insan üzerinde daha fazla etki oluşturuyordu.
Cinsellik Paradoksu
En karışık hatta en inanılmaz zamanda yolculuk paradoksu unvanını hak edeceğini düşündüğüm diğer paradoks da cinsellik paradoksu. Daha önce insan kendini doğurabilir mi? Başlığı altında bu paradokstan uzun uzun bahsetmiştim. Paradoks şöyle idi. İki cinsiyete sahip biri yaşamına kadın olarak devam ederken kadınlık organları zarar görür ve sağlam olan erkeklik organı ile yaşamına erkek olarak devam etme kararı alır. Daha sonra zamanda yolculuk yaparak kadın olduğu zamana dönen zaman yolcusu kendisi ile ilişkiye girer ve hamile kalır. Doğan çocuk da aslında kendisidir. Şimdi burada soru şu: ilk neden hangisidir? Sebep ve sonuç ilişkisi burada çöker. Zaman yolcusu ilk önce doğmalı ve sonra olaylar sırası ile ilerlemelidir? Peki, zaman yolcusu ne zaman doğmuştur? Belki de zaman bir bütündür. Zamanın üç yönü de aynı anda vardır.
Flash Point (Paralel Evren) Paradoksu
Zamanda yolculuk yapmaya karar verdiniz. Çünkü değiştirmeniz gereken bazı şeyler var. The Flash’da Berry annesini Reverse Flash’ın elinden kurtarır ve zaman çizgisi değişir. Yine sinema filmi Frekans’ta erkek Sullivan dizi filmde de kadın Sullivan Zaman çizgisini değiştirirler. Timeless dizi filminde de Lucy için bu değişen zaman çizgisi kuantum belirsizliklerinden, tahmin edilemeyen gerçeklikler ya da diğer kader seçenekleri devreye girer. Zamanı değiştirip şu anki ana geri döndünüz. Fakat döndüğünüz noktaya kadar geçen zamanı yaşadınız fakat henüz neyi yaşadığınızı bilmiyorsun. Bazı değişen parçalar var örneğin kardeşleriniz doğmamış hiç, eviniz farklı bir şehirde, okulunuz farklı olabilir. Fakat bunların değiştiğini bilmiyorsunuz. Peki, bunları yaşayan kim? Zamanda yolculuk yapıp geri geldiniz, siz zamanda yolculuk yapıp gelirken aslında bir yandan da yeni yaşamınızı yaşıyordunuz ama bunun farkında değilsiniz. İki zaman çizgisi ve iki hatıraya sahip olacaksınız. Hangisi gerçek hangisi sizinki?
Zamanda yolculuk yapıp kendinize nasihatler verdiniz ve geri döndüğünüzde tüm yaşamınız değişecek fakat siz neyi değiştirdiğinizi bilmiyorsunuz. Yaşadığınız diyelim ki 20 yıl var, fakat ne yaşadığınızı bilmiyorsunuz. Arkadaşlarınız ve herkes sizin değişen zaman çizgisindeki gibi hatırlıyor. Diğeri de zamanda geri yolculuk yapıp döndüğünüzde siz yani asıl ve bir de zamandaki kopyanız ile karşılaşabilirsiniz. 5 sene önceye gidip kendinize nasihat verip geri döndüğünüzde kopyanız harika bir yaşama sahip olabilir sizin yerinize geçmiş olabilir. O zaman zamandaki izinizi yok etmeden başka çareniz kalmayacaktır.
Yorumlar