Sahaf Kitapçı Mendel Kitap Özeti İncelemesi

Sahaf Kitapçı Mendel Kitap Özeti İncelemesi. Stefan Zweig çok iyi bir anlatıcı, hikayeci. İnsan psikolojisinin derinliklerine de inmesini biliyor. Ülkemizde epeyce popüler. Zweig, İkinci Dünya Savaşı’nın bilincinde yarattığı kırılmaya dayanamış ve karısı ile birlikte intihar etmiştir. Çoğu öyküsünde savaşın reziiliğinden, insanların birbirini acımasızca ve aptalca öldürmesinden dehşet içinde bahserder.

Kitapçı Mendel ya da Sahaf Mendel de savaşın bu rezilliği ile mahvolan bir insanı konu ediyor. Savaşın olmadığı, herkesin eşitolduğu, inanç kavgalarının olmadığı bir dünya sadece ütopik bir şarkının sözleri olabilir değil mi? Şimdilik bu istekler birer üyopya. Neyse şimdi Mendel’e geçelim. Bu güzel kısa öyküyü okumayı onutmayın.

Sahaf Kitapçı Mendel Kitap Özeti İncelemesi

Öykü anlatıcının yıllar sonra döndüğü şehirde girdiği bir kafede başlar. Üniversite yıllarında bu kafenin bir köşesinde Mendel adınca bir kitap kurdunun olduğunu hatırlar. Eski kitapları alıp satan Sahaf Mendel burayı bir nevi iş yeri gibi kullanır. Kafe sahibi de Mendel’in burada sabahtan akşama kadar bir getirisi olmadan kalmasına bir şey demez.

O her kitabın adını, jeneriğini ve nerede kaç tane olduğunu bilir. Onun işi gücü, yaşamı kitaptır. Kitaplara kednini o kadar kaptırmıştır ki kafede ve dünyada olup bitenle bile ilgilenmez. Bu yaşlı adam kitaplarla birlikte yaşar. Kitap mümessili olduğu için kitap evi açma yetkisi bulunmaz. O da burada eski kitaplarla ilgilenir. Çok değerli kitapları kendinden bir parçaymış gibi alır, sahip çıkar. İnsnalar da ona saygı duyar, onu incitecek bir şey yapmazlar. Hatta çoğu üniversite bu tahsili olmayan adamı küütphanelerine almak istese de o razı olmaz.

Kafedeki adam Sahaf ya da Kitapçı Mendel’i tanıyan birini arar ve bulur. Birinci Dünya Savaşı çıktığı zaman Mendel, dünya şavaşından habersizdir. Kednini o kada kitaplara kaptırmıştır ki müşterilerin kesilmesinden, aylık dergilerinin gelmemesinden, öğrencilerin yanın auğramamasıdan hiç şüphelenmez. Fransaya yayınevlerine mektuplar yazaran dergilerinin neden gelmediğini sorar. Mektupları okuyan eski edebiyat öğretmeni subay bu mektuplardan şüphelenir. Bir insan savaşın çıktığı halde neden böyle mektuplar yazar?

Mendel casusluk yapıyor olabilir mi? Hemen yakalarla Mendel’i sorguya çekerler. Bakarlar adamın dünyadan heberi yoktur. Tam serbest bırakacakken babasının Rus olması ve kendinin de ülkeye gelen bir yabancı olması nedeni ile onu sürgüne gönderirler. Sürgünden tanıdığı yüksek makamdaki insnaların sayesinde kurtulur. Ama uzun süre hapis yatmıştır. Yıpranmıştır. Geri döndüğünce kafe el değiştirmiştir. Kafenin yeni sahibi onu sevmez, hırsızlıkla suçlar. Bir gün herkesin önünde Mendel’i aşağılayıp kovar. Bu olay Mendel’in sonu demektir.

Sahaf (Kitapçı) Mendel Kitap İncelemesi ve Yorumu

Savaşı her fırsatta eleştiren Zweig aslında dünyanın geleceğinden endişelidir. İnsnalığın bir dah aasla düzelemeyeceği korkusunu yaşar. Öykülerinde savaştan bahsewder durur. Mendel’in suçsuz olduğunu bildikleri halde sırf milliyeti için onu mahkum ederler. Irkçılık insanlığın kadim sorunlarındandır. Cinsel ve cinsel yönelim ayrımları, homofobi, kadın ve çocuğa şiddet; başka dinden olanları “kafir” ilan etmek de yine insnalığın iflah olmaz sorunlarındandır.

Çünkü insan ne zihnini ne de biyolojik bedenini aşamadı. Düşünceleri kafatasının içinde mahkum olan insanlık belki de ileride kendini kendi yarattığı makinelere ve yapay zekaya teslim edecek. Belki yapay zeka savaşı, homofobiyi, çocuk istismarını, cehaleti, kadına şiddeti ortadan kaldırır.

Mendel sevgisiz bir dünyanın kurbanıdır. Ama Mendel’in de günahı çoktur. Bir insan kendini yaşama, reliteye bu kadar kapatamaz. Kitaplara adeta tapınan Mendel gerçeklik ile olan iletişimini kopartmıştı. Günümüzde halkın parası ile yan gelip yatan siyasiler, büyük kapitalistler de ceplerindeki para kadar gerçeklikle ilgilerini keserler. İnsan kendini ve yaşamı izlemeli, değerlendirmeli. Mendel’e yapılan hakaretler, onu kovalayan kafenin son patronu insanın sevgisizliğinin en güzel örneğidir.

Binlerce kitabı aklında tutabilen bir kitap kurdu ve bilgi âşığının bu hallere gelmesine şaşırmamalıyız. Günümüzde de Youtube’da, TikTok’ta ne kadar saçma sapan insnalar ve içeirk varsa onlar değer kazanıyor mu? Değerli ve içinde bilgi barındıran her şeyi çöpe atmıyor muyuz? Aslında Sahaf Mendel bu güzeş dünyayı mahveden insan türüne zihinini kapatmakla iyi ediyordu. Neyse çok uzattım. Umarım yazıyı sonun akadar okuyabildin. Unutmadan kitap başka öykülerde içeriyor.

• Baskı: 52 sayfa
• Okuma süresi: 1 Saat
• Yayıncı: İş Bankası Kültür Yayınları